Emekli olacak olan vatandaşların, emekli olduklarında ne kadar maaş alacakları en çok merak edilenlerin başında yer alıyor. Peki, ilk emekli maaşı nasıl hesaplanır? İlk maaş nereye yatıyor? Merak ettiğiniz soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz....
Emekli aylığının hesaplanması SSK, Bağ-Kur ve memurlar olarak farklılık göstermektedir. Emekli olmak için başvuruda bulunmuş sigortalıların emekli maaşları nasıl hesaplanır? İlk maaş nereye yatıyor? Tüm detayları ile yazımızda…
İLK EMEKLİ MAAŞI NEREYE YATAR?
Emeklilik talebinde bulunduktan sonra dosyanız incelenir ve herhangi bir sakınca yoksa aylığınız bağlanır. Eğer SGK tahsis talep formunda maaş almak istediğiniz bankayı yazdıysanız ilk maaştan itibaren emekli maaşınız formda belirttiğiniz bankaya gönderilir. Eğer başvuru formunda herhangi bir banka belirtmediyseniz bu durumda ilk emekli maaşınız Ziraat Bankası'na gönderilir. Daha sonra emekli maaşınızı başka bankaya taşımak isterseniz e-Devlet sistemi üzerinden yapabilirsiniz.
4A SSK’LILARIN EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIR?
Emekli aylıkları 2000 yılına kadar tüm çalışanlar için (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) gösterge ve katsayı sistemine göre hesaplanıyordu. 1999 yılında yapılan değişiklikle, memurlar için yine aynı sistem korunurken, SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için yeni bir sisteme geçildi. Daha sonra 1 Ekim 2008 itibariyle yine emeklilik hesabında bazı değişiklikler yapıldı.
Bu değişikliklerle birlikte SSK’lı ve Bağ-Kur’ların emekli aylıklarının hesaplanmasında; 2000 öncesi, 2000-2008/Ekim arası ve 2008/Ekim sonrası olmak üzere üç ayrı dönemin hesaba katıldığı bir sistem ortaya çıktı.
Emeklilik için başvuruda bulunan SSK’lıların neredeyse tamamı, 2000 öncesi çalışması bulunan kişilerden oluşuyor. Bu kişilerin emekli aylıkları hesaplanırken; 2000 öncesi, 2000-2008/Ekim arası ve 2008/Ekim sonrası olmak üzere üç farklı hesaplama yapılıyor. Üç dönemin ayrı ayrı hesaplanması ile bulunan kısmi aylıklar birleştiriliyor ve kişinin bugünkü aylığı bulunmuş oluyor. SSK’lı birinin emekli aylığı hesaplanırken;
– 2000 yılından önceki çalışmalar gösterge sistemine göre dikkate alınıyor. Bu dönemdeki prim günü toplam çalışma içerisinde ne kadar fazlaysa, bağlanacak aylık o kadar yüksek oluyor. Zira bu dönemde aylık bağlama oranı diğer dönemlere göre oldukça yüksektir.
– 1990-2000 arasında boşluğu olan ya da bu dönemde asgari ücretten prim ödemiş olanların maaşı, diğerlerine göre daha düşük bağlanıyor.
– 2000 yılı hesaplamasının ardında sıra 01.01.2000 – 30.09.2008 dönemi kısmi aylığın hesabına geliyor. Bu dönemde gösterge sisteminin yerine TÜFE ve gelişme hızından oluşan güncelleme katsayısı sistemine geçildi ve aylık bağlama oranı düşürüldü. Dolayısıyla emekli aylığının miktarını bu dönemdeki çalışmalar daha az etkilemekte. Prim günü ve ortalama kazanç esas alınarak bu döneme ait kısmi aylık bulunuyor.
– Şimdi sıra 2008/Ekim sonrası yani sosyal güvenlik reformundan sonraki kısmi aylığın hesaplanmasına. Bu dönemde tıpkı 01.01.2000 – 30.09.2008 dönemi kısmi aylığın hesabındaki güncelleme katsayısı kullanılıyor. Fakat burada farklı olarak gelişme hızının tamamı değil %30’u dikkate alınıyor. Ayrıca aylık bağlama oranı da yıllık %2’ye düşürülmüş durumda. Bunun neticesinde toplam çalışmalar içerisinde emekli aylığını en az bu dönemdeki çalışmalar etkiliyor. Burada önemli bir durumu da açıklamakta fayda var. Bazı çalışanlar için çalıştıkça emekli aylığı düşüyor.
– 2008/Ekim sonrasına ait kısmi aylık da bulununca, üç döneme ait kısmi aylıklar birleştiriliyor ve bugünkü aylık ortaya çıkmış oluyor.
4C MEMURLARIN EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIR?
Memur emekli aylığı hesabı yapılırken memurun derece, kademe, hizmet süresi ve ek göstergesini bilmek yeterlidir. Bu yüzden her memur, göreve başladığı andan emekli olacğı tarihte alacağı emekli maaşını yaklaşık olarak bilir. Memur emekli aylığı hesaplanırken de;
– Memurun 657 sayılı Kanunun 43. Maddesindeki gösterge rakamı,
– Aynı kanunun ekindeki I ve II sayılı cetveldeki ek gösterge rakamı,
– Her yıl güncellenen memur maaş katsayısı,
– Taban aylığı ve kıdem aylığı,
– Memurun unvanına göre 5434 sayılı Kanunun ek 70. Maddesinde yer alan oran,
– Özel hizmet tazminatı,
– Varsa diğer tazminatları (makam, görev, temsil),
– Ve memurun hizmet süresi dikkate alınır.
Burada memur maaşını en fazla etkileyen faktör ek gösterge rakamıdır. Bu da memurun unvanına bağlı olarak değişim göstermektedir.
4B BAĞ-KUR EMEKLİ AYLIĞI NASIL HESAPLANIYOR?
Bağ-Kur’luların (4/b) emekli aylığı hesabı, esas itibariyle SSK’lılara benzer. Bağ-Kur’lular için de hesaplama yapılırken 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç ayrı dönem söz konusu. SSK’da olduğu gibi 2000 öncesi dönem gösterge sistemine göre, 2000 sonrası primleri ise güncelleme katsayısı sistemine göre hesaba dahil ediliyor. Ancak Bağ-Kur’lular için farklı olan, 2008/Ekim ayına kadar basamak sistemine göre prim ödemiş olmaları. SSK’lılar nasıl asgari ücretle bunun 6,5 katı arasında prim ödüyorlarsa, Bağ-Kur’lular da 1’den 24’e kadar basamaklar üzerinden prim ödüyorlardı. Fakat 2008/Ekim itibariyle basamak sistemi kaldırıldı ve Bağ-Kur’lular da asgari ücret esaslı prim ödemeye başladılar.
Yorumlar
Yorum Gönder